آموزش و بررسی نکات مهم در طراحی لیبل و کاور نوار کاست، سی دی و ویدئوتیپ
جلد نوار کاست، سی دی ، ویدئوتیپ:
این گونه های گرافیک، مجموعه ای از ترکیب چند محصول گرافیکی با ویژگی های تعدیل و تغییر یافته در یک محصول هستند. جلد نوار کاست یا سی دی و ویدئوتیپ در نگاه اول همان طرح جلد هستند که تا حدودی و بسته به مورد ویژگی های بسته بندی را نیز دارایند.
معمولاً در طراحی جلد نوار کاست، جلد سی دی و جلد ویدئو تیپ طراح یک فضای مشخص و استاندارد را در اختیار دارد. در طراحی این سه گونه، دو بخش اساس باید مورد توجه قرار گیرد:
الف) طراحی روی نوار، سی دی و ویدئوتیپ
ب) طراحی بسته هر یک از آن ها
در طراحی روی نوار کاست بطور متداول از لیبل استفاده می شود که دارای ابعاد 5/1×8 سانتیمتر است و امکان دارد بلندای آن تا حد 4 سانتیمتر تغییر یابد که در اینصورت جای قرقره ها بر روی آن برش می خورد. لیبل ممکن است بر روی یک یا هر دو سمت قرار گیرد و معمولاً با علامت B, A مشخص می شود که عنوان محصول (آلبوم موسیقی، آموزش زبان خارجی و ...) به همراه اطلاعات اولیه (نام خواننده و نوازنده، شیوه آمورش و ...) بر روی آن درج می شود.
در طراحی روی سی دی بطور معمول طرح مستقیماً بر روی سطح سی دی چاپ می شود (اگر چه امکان انتقال طرح بر روی لیبل و چسباندن آن بر روی سی دی منتفی نیست ولی دلایل فنی از جمله امکان ضعیف کردن سی دی در هنگام خواندن نوشتن، این مورد باید با احتیاط انجام شود) توجه به افزایش سطح در اختیار (به نسبت کاست) طراح مجاز خواهد بود عوامل بصری بیشتری را در طرح خود مورد استفاده قرار دهد، ولی در هر حال عنوان و مجری محصول باید در دید نخست قرار گیرند و از فضای در اختیار بیشتر در جهت مطرح کردن عوامل تصویری استفاده شود، نه عوامل نوشتاری.
چیدمان منحنی و سینوسی نوشتار، با توجه به فرم دایره ای سی دی، هنوز جایگاه خود را از دست نداده است و غالباً نوشته های فرعی با اندازه قلم کوچک در بیشتر سی دی ها بصورت دوار چیده می شوند.
انتقال طرح بر روی ویدئوتیپ نیز به وسیله ی لیبل صورت می گیرد. در این محصول نیز به دو لیبل نیاز است که ابعاد آنها با یکدیگر متفاوتند، یک لیبل به ابعاد 8/1×8/14 سانتیمتر برای قسمت جانبی نوار و دیگری به اندازه 6/4× 8/7 سانتیمتر برای بخش فوقانی آن. موارد نوشتاری هر دو بخش شامل عنوان محصول، مجری آن و نوشتار مرتبط به همراه عوامل تصویری است، که تصاویر در لیبل بخش فوقانی حضور پر رنگ تری خواهد داشت.
قسمت دوم طراحی، بسته بندی نوار کاست، سی دی و ویدئوتیپ است، این قسمت بطور معمول دارای دو حالت کلی است.
الف) استفاده از قاب های آماده
ب) طراحی بسته های فانتزی
بیشترین حالت بسته ها، همان وضعیتی است که قابی از جنس کائوچو (پلاستیکی) و شفاف (به استثنای نوار ویدئو) در اختیار طراح قرار می گیرد و او موظف است طرحی متناسب با فضای قاب طراحی کند و آن را درون قاب قرار دهد. این قاب های آماده دارای سه بخش روی جلد، عطف و پشت جلد هستند.
بسته به حجم مطالب نوشتاری و تصویری و ضروریات دیگر، طراح مجاز است، لت یا لتهایی به روی جلد نوار کاست و یا سی دی اضافه کند و آنها را در تاخور روی جلد قرار دهد.
موارد نوشتاری روی جلد نوار کاست به نسبت لیبل آن، کاملاً مفصل تر خواهد بود، ضمن آنکه امکان بکارگیری تصاویر نیز بیشتر خواهد شد. در حقیقت ویترین نوار کاست (و البته ویدئوتیپ و سی دی) روی جلد آن است. در قسمت عطف، تکرار موارد نوشتاری روی جلد را خواهیم داشت و در پشت جلد نیز اطلاعات نوشتاری ضروری همچون مجوزهای مورد لزوم از مراکز ذیصلاح، نشانی تولید کننده محصول و ... درج می شوند.
در طرح سی دی بدلیل فضای بسیار کم عطف و فضای قابل توجه پشت جلد (دقیقاً برابر با روی جلد) معمولا از انتقال تصویر بر روی عطف خودداری می کند و نوشتار را نیز بصورت کاملاً خلاصه در این قسمت قرار می دهند و در عوض طرح پشت جلد را چه از نظر نوشتار و چه از نظر تصویر کاملاً سخاوتمندانه طراحی و ارائه می کنند. اگر چه باید توجه داشت اختلاف فضای روی جلد و پشت جلد باید کاملاً محسوس باشد، به این معنی که تصاویر اصلی در روی جلد قرار می گیرد و در صورت تشخیص طراح و ضرورت تکرار تصاویر در پشت جلد، قاعدتاً این تصاویر بصورت خلاصه، با رنگ متفاوت و کوچکتر از روی جلد طراحی می شوند.
در طراحی جلد ویدئو تیپ شکل کار بسیار شبیه بسته بندی خواهد بود، به این معنی که در حالت معمول نیاز به یک بسته مکعب مستطیلی داریم که یک وجه آن ناقص است. ابعاد این بسته در حالت حجم شده 19×5/10×5/2 سانتیمتر است. به دلیل وسعت سطح جلد ویدئو تیپ، اجرای طراحی متنوع بر روی آن کاملاً میسر خواهد بود. همچون موارد گذشته، عنوان مجری اثر (اجرا کنندگان موسیقی، یا فیلم یا درس آموزشی و ...) و موارد نوشتاری مرتبط با آنها در اولویت عوامل نوشتاری خواهند بود. استفاده از عوامل تصویری نیز در بیشتر اوقات مورد توجه قرار دارد. باید دقت داشت بخشی از حجم که فاقد پوشش است، نهایتاً توسط لیبل جانبی ویدئو تیپ کامل خواهد شد، بنابراین هماهنگی طرح لیبل و بسته کاملاً ضروری و الزامی است.
به دلیل ابعاد کوچک نوارهای کاست و سی دی ها، امکان آلبوم کردن و ارائه گروهی آن ها میسر است ولی در مورد ویدئو تیپ ها این امر کمتر مقدور خواهد بود.
این گونه های گرافیک، مجموعه ای از ترکیب چند محصول گرافیکی با ویژگی های تعدیل و تغییر یافته در یک محصول هستند. جلد نوار کاست یا سی دی و ویدئوتیپ در نگاه اول همان طرح جلد هستند که تا حدودی و بسته به مورد ویژگی های بسته بندی را نیز دارایند.
معمولاً در طراحی جلد نوار کاست، جلد سی دی و جلد ویدئو تیپ طراح یک فضای مشخص و استاندارد را در اختیار دارد. در طراحی این سه گونه، دو بخش اساس باید مورد توجه قرار گیرد:
الف) طراحی روی نوار، سی دی و ویدئوتیپ
ب) طراحی بسته هر یک از آن ها
در طراحی روی نوار کاست بطور متداول از لیبل استفاده می شود که دارای ابعاد 5/1×8 سانتیمتر است و امکان دارد بلندای آن تا حد 4 سانتیمتر تغییر یابد که در اینصورت جای قرقره ها بر روی آن برش می خورد. لیبل ممکن است بر روی یک یا هر دو سمت قرار گیرد و معمولاً با علامت B, A مشخص می شود که عنوان محصول (آلبوم موسیقی، آموزش زبان خارجی و ...) به همراه اطلاعات اولیه (نام خواننده و نوازنده، شیوه آمورش و ...) بر روی آن درج می شود.
در طراحی روی سی دی بطور معمول طرح مستقیماً بر روی سطح سی دی چاپ می شود (اگر چه امکان انتقال طرح بر روی لیبل و چسباندن آن بر روی سی دی منتفی نیست ولی دلایل فنی از جمله امکان ضعیف کردن سی دی در هنگام خواندن نوشتن، این مورد باید با احتیاط انجام شود) توجه به افزایش سطح در اختیار (به نسبت کاست) طراح مجاز خواهد بود عوامل بصری بیشتری را در طرح خود مورد استفاده قرار دهد، ولی در هر حال عنوان و مجری محصول باید در دید نخست قرار گیرند و از فضای در اختیار بیشتر در جهت مطرح کردن عوامل تصویری استفاده شود، نه عوامل نوشتاری.
چیدمان منحنی و سینوسی نوشتار، با توجه به فرم دایره ای سی دی، هنوز جایگاه خود را از دست نداده است و غالباً نوشته های فرعی با اندازه قلم کوچک در بیشتر سی دی ها بصورت دوار چیده می شوند.
انتقال طرح بر روی ویدئوتیپ نیز به وسیله ی لیبل صورت می گیرد. در این محصول نیز به دو لیبل نیاز است که ابعاد آنها با یکدیگر متفاوتند، یک لیبل به ابعاد 8/1×8/14 سانتیمتر برای قسمت جانبی نوار و دیگری به اندازه 6/4× 8/7 سانتیمتر برای بخش فوقانی آن. موارد نوشتاری هر دو بخش شامل عنوان محصول، مجری آن و نوشتار مرتبط به همراه عوامل تصویری است، که تصاویر در لیبل بخش فوقانی حضور پر رنگ تری خواهد داشت.
قسمت دوم طراحی، بسته بندی نوار کاست، سی دی و ویدئوتیپ است، این قسمت بطور معمول دارای دو حالت کلی است.
الف) استفاده از قاب های آماده
ب) طراحی بسته های فانتزی
بیشترین حالت بسته ها، همان وضعیتی است که قابی از جنس کائوچو (پلاستیکی) و شفاف (به استثنای نوار ویدئو) در اختیار طراح قرار می گیرد و او موظف است طرحی متناسب با فضای قاب طراحی کند و آن را درون قاب قرار دهد. این قاب های آماده دارای سه بخش روی جلد، عطف و پشت جلد هستند.
بسته به حجم مطالب نوشتاری و تصویری و ضروریات دیگر، طراح مجاز است، لت یا لتهایی به روی جلد نوار کاست و یا سی دی اضافه کند و آنها را در تاخور روی جلد قرار دهد.
موارد نوشتاری روی جلد نوار کاست به نسبت لیبل آن، کاملاً مفصل تر خواهد بود، ضمن آنکه امکان بکارگیری تصاویر نیز بیشتر خواهد شد. در حقیقت ویترین نوار کاست (و البته ویدئوتیپ و سی دی) روی جلد آن است. در قسمت عطف، تکرار موارد نوشتاری روی جلد را خواهیم داشت و در پشت جلد نیز اطلاعات نوشتاری ضروری همچون مجوزهای مورد لزوم از مراکز ذیصلاح، نشانی تولید کننده محصول و ... درج می شوند.
در طرح سی دی بدلیل فضای بسیار کم عطف و فضای قابل توجه پشت جلد (دقیقاً برابر با روی جلد) معمولا از انتقال تصویر بر روی عطف خودداری می کند و نوشتار را نیز بصورت کاملاً خلاصه در این قسمت قرار می دهند و در عوض طرح پشت جلد را چه از نظر نوشتار و چه از نظر تصویر کاملاً سخاوتمندانه طراحی و ارائه می کنند. اگر چه باید توجه داشت اختلاف فضای روی جلد و پشت جلد باید کاملاً محسوس باشد، به این معنی که تصاویر اصلی در روی جلد قرار می گیرد و در صورت تشخیص طراح و ضرورت تکرار تصاویر در پشت جلد، قاعدتاً این تصاویر بصورت خلاصه، با رنگ متفاوت و کوچکتر از روی جلد طراحی می شوند.
در طراحی جلد ویدئو تیپ شکل کار بسیار شبیه بسته بندی خواهد بود، به این معنی که در حالت معمول نیاز به یک بسته مکعب مستطیلی داریم که یک وجه آن ناقص است. ابعاد این بسته در حالت حجم شده 19×5/10×5/2 سانتیمتر است. به دلیل وسعت سطح جلد ویدئو تیپ، اجرای طراحی متنوع بر روی آن کاملاً میسر خواهد بود. همچون موارد گذشته، عنوان مجری اثر (اجرا کنندگان موسیقی، یا فیلم یا درس آموزشی و ...) و موارد نوشتاری مرتبط با آنها در اولویت عوامل نوشتاری خواهند بود. استفاده از عوامل تصویری نیز در بیشتر اوقات مورد توجه قرار دارد. باید دقت داشت بخشی از حجم که فاقد پوشش است، نهایتاً توسط لیبل جانبی ویدئو تیپ کامل خواهد شد، بنابراین هماهنگی طرح لیبل و بسته کاملاً ضروری و الزامی است.
به دلیل ابعاد کوچک نوارهای کاست و سی دی ها، امکان آلبوم کردن و ارائه گروهی آن ها میسر است ولی در مورد ویدئو تیپ ها این امر کمتر مقدور خواهد بود.