استاد قباد شیوا

قباد شیوا، طراح گرافیك ایرانی، از سال‌های جوانی برای عرضه‌ی گرافیك بومی و برخاسته از فرهنگ ایرانی كوششی پی گیر داشته و اكنون در نگاه جهانیان به عنوان طراح گرافیك دارای سبك مطرح است. دانش‌نامه‌ی بریتانیكا در ویرایش 2007 میلادی در بخش گرافیك كشورهای در حال توسعه به معرفی او به نمایندگی از قارهی آسیا پرداخته و پوستر بزرگداشت سعدی او را چاپ كرده است. شیوا نخستین طراح گرافیك معاصر ایران است كه خط شكسته نستعلیق را نه به عنوان عامل فرعی و خبر رسان، بلكه به عنوان یك عنصر گرافیگی در آثار خود به كار برده است. انجمن بین المللی طراحان گرافیك او را به عنوان یكی از 12 طراح گرافیك برتر جهان برگزیده است.
 

زندگی‌نامه
 
قباد شیوا در سال 1319 در شهر همدان چشم به جهان گشود. پدرش آشنا به شعر و عرفان و در نواختن تار زبردست بود و آوازی خوش داشت. مادری كه او را پرورش داد در واقع نامادری مهربان و باهوشی بود كه قباد و برادرانش را به مانند فرزندان خود دوست داشت. پدرش كارمند بود و برادر بزرگترش در بیمارستان آمریكایی ‌ها در همدان كار می كرد. همین برادر بود كه كارت‌ های كریسمسی را كه آمریكایی ‌ها به او هدیه می ‌دادند برای قباد به ارمغان می آورد و آن كارت‌ها گرایش به نقاشی را در قباد زنده كردند. كشیدن طرح‌های روی آن كارت‌ها نخستین تمرین‌های قباد در راه فراگیری هنر و مهارت نقاشی كردن بود.

  در دوران دبیرستان در كلاس سیف الله گلپریان از سه‌لایی و مقوا و هر آن چه كه می ‌شد كاردستی درست می كرد. اما یك روز كه همه‌ی دانش آموزان باید كاردستی ‌های خود را تحویل می‌دادند، قباد كاری انجام نداده بود. هنگامی كه استاد از قباد خواست كار خود را نشان بدهد، ترس سراپای قباد را فراگرفت اما ناگهان به یاد آورد كه طرح یكی از كارت ‌تبریك ‌ها را روی فیبر با رنگ پودری كشیده و در جیبش گذاشته بود. به ناچار همان را به استاد نشان داد و منتظر توبیخ او شد. اما استاد گلپریان نقاشی را با علاقه نگاه كرد و پس از این كه دریافت قباد آن را كشیده است، جلوی هم‌ كلاسی ‌ها از او و نقاشی ‌اش بسیار تعریف كرد. این رویداد گرایش قباد را به نقاشی بیش از پیش افزایش داد.
 به زودی قباد دریافت كه سیف الله گلپریان كلاس نقاشی دارد. اما كلاسش ویژه‌ی دختران بود و پسرها را راه نمی ‌دادند. با وجود این، قباد از پدرش خواست كه از دوست دیرینش بخواهد پسرش را در كلاس نقاشی بپذیرد. گلپریان كه به توانمندی قباد در نقاشی آشنا بود پذیرفت كه او به عنوان دستیار به كلاسش راه پیدا كند. قباد در ساختن رنگ به استاد كمك می ‌كرد و از او شیوه‌های رنگ ‌گذاری و نقاشی را می ‌آموخت. چندی نگذشت كه قباد از ماندن در آن كلاس خسته شد، زیرا كار اصلی آن‌ ها نسخه ‌برداری از نقاشی ‌های چاپ شده ی خارجی به ‌ویژه روسی بود. از این رو، به دامن طبیعت پناه برد و تا پایان دورهی دبیرستان به نقاشی از طبیعت پرداخت.
هنگامی كه قباد تصمیم گرفت برای رفتن به دانشكده‌ ی هنرها ی زیبا خود را آماده كند با مخالفت خانواده رو به رو شد. پدر به دلیل وابستگی عاطفی به قباد مخالف رفتن او به تهران بود و دیگران معتقد بودند كه با نقاشی نمی ‌توان هزینه‌ ی زندگیی را فراهم كرد. این مخالفت‌ها باعث ناراحتی ‌ها ی روانی برای قباد شد و سرانجام او را به بیمارستان كشاند. پزشكان به خانواده‌ ی قباد سفارش كردند كه او را در كارهایش آزاد بگذارند و گر نه حال او بدتر می ‌شود. به این ترتیب، قباد جواز رفتن به دانشگاه را پیدا كرد و پس از این كه یك بار در كنكور دانشگاه پذیرفته نشد، سرانجام به آرزوی خود رسید و همراه بزرگانی چون عباس كیارستمی، فرشید مثقالی، آیدین آغداشلو و ابراهیم جعفری، دوره‌ی آموزشی خود را در دانشگاه تهران آغاز كرد.

زندگی در تهران دشواری‌ های خود را داشت و خانواده‌ی شیوا نمی ‌توانست از پس هزینه‌ های زندگی و تحصیل شیوا برآید. همین تنگنای مالی باعث شد كه او به نقاشی تبلیغاتی (گرافیك) رو بیاورد. هر چند شیوا آن نخستین كارها را مزخرف دانسته است، اما همان كارها باعث چرخیدن نگاه‌ها به سوی او شد و كانون آگهی زیبا جایگاهی را برای او در نظر گرفت. كار شیوا شبیه كاری از نمونه‌های خارجی بود و این كار هر چند برایش خسته كننده بود، اما برای گذران زندگی با ناچار به آن تن داد.

   هنگامی كه از مجله‌ ی تماشا، هفته‌نامه ‌ی اطلاع رسانی صدا و سیما، به سراغ شیوا آمدند همه چیز دگرگون شد. آن مجله فرصتی برای نوآوری فراهم كرد و باعث آشنایی با نویسندگانی شد كه او را به كارگزینی صدا سیما معرفی كردند و شیوا به عنوان یكی از كاركنان واحد دكور صدا سیما به طراحی دكور، پوسترهای اطلاع ‌رسانی، از جمله پوسترهای جشن هنر شیراز، و روی جلد كتاب‌ های انتشارات سروش پرداخت. او با كارهای برجسته و پسندیدهی خود مدیران تلویزیون را متقاعد كرد كه واحد گرافیك صدا و سیما را راه‌اندازی كنند. سپس، شیوا تصمیم گرفت واحد گرافیك انتشارات سروش را راه‌اندازی كند و به چند كشور اروپایی سفر كرد تا ببیند واحدهای انتشاراتی در دنیا چگونه كار می كنند و با چرخه‌ ی كار آشنا شود.  كارهایی كه شیوا در آن سال ‌ها انجام داد نه تنها او را به عنوان یكی از طراحان گرافیك ایرانی پرآوازه كرد بلكه جایزه‌های جهانی را نیز برایش به همراه داشت. او جایزه‌ی دوسالانه ‌ی پوستر بورنو را برد، مجله‌های گرافیك كارهایش را چاپ می‌كردند و تا اندازه‌ی در جهان شناخته شده بود. با وجود این، احساس كرد كه به فراگیری "علم گرافیك" نیاز دارد. از این رو، برای دانشگاه پرت (Pratt) نیویورك درخواست فرستاد و پذیرفته شد. زمانی كه برای نام نویسی به آن دانشگاه رفت به او گفتند كه باید با هیئت علمی مصاحبه كند. شیوا تصور می كرد كه این مصاحبه بخشی از فرآیند پذیرش دانشجوی آن دانشگاه است. اما هنگامی كه به جلسه ‌ی مصاحبه رفت متوجه شد كه آن‌ ها تصور می ‌كردند شیوا برای درس ‌دادن درخواست داده است. هنگامی كه فهمیدند او برای درس خواندن آمده است، شگفت زده شدند، چرا كه از پیشینه ی كاری او بر می آمد كه جوایز شناخته شده‌ای را برده است. آن‌ها گزینش واحدها را به خود شیوا سپردند و او فقط درس‌های پایه‌ای گرافیك را برگزید و این بار نیز همگان را شگفت‌زده كرد.

 هنوز زمان زیادی از رفتن شیوا به آمریكا نگذشته بود كه انقلاب اسلامی ایران به پیروزی رسید و همه چیز تا زمانی كه چندان روشن نبود به صورت نامشخص درآمد و پولی برای او فرستاده نمی ‌شد. از این رو، برای گذران زندگی خود و خانواده‌اش و فراهم كردن هزینه‌ ی مواد و ابزار كارش به جست و جوی كار پرداخت و سرانجام در كارگاه گلیزر، از طراحان گرافیك سرشناس آمریكایی، پذیرفته شد. او به كمك گلیزر توانست به مدرسه ‌ی هنرهای تجسمی نیویورك نیز راه یابد. سرانجام پس از فراهم شدن اندوخته‌ای ارزشمندی از دانش گرافیك در سال 1360 به ایران بازگشت.  شیوا پس از بازگشت به ایران تا زمان بازنشستگی در صدا و سیما كار كرد و در دانشكده ی هنرهای زیبای تهران، دانشگاه الزهرا و دانشگاه آزاد به تدریس پرداخت. پس از بازنشستگی كارگاه شخصی خود را بر پا كرد و كار آموزشی را به شیوه‌ی دیگری پی‌ گرفت. این بار به جای این كه او به دانشگاه برود، از دانشجویان خواست به كارگاهش بیایند و دانش گرافیك را در عمل بیاموزند. اكنون قباد شیوا مدیر آموزشگاه فرهنگی هنری شیوا در تهران است و به آموزش گرافیك ایرانی به هنرآموزان جوان می ‌پردازد تا ره ‌پویان راه او گرافیك ایرانی را به پیش ببرند.



اندیشه‌های گرافیكی

قباد شیوا در چند دهه فعالیت هنری خود كوشیده است آثار گرافیكی نوین با روح و فرهنگ ایرانی پدید آورد و بر این باور است كه: " ما باید با فرهنگ خودمان در گفت و گوی گرافیك جهانی حضور داشته باشیم." او در گفت و گوهایی كه با رسانه‌هایی گوناگون داشته، از كم توجهی هنرمندان معاصر ایران به فرهنگ خودی گلایه كرده و چنین گفته‌ است: " ما غافلیم در كشوری زندگی می ‌كنیم كه آن چه در رابطه با ماست، یعنی هنر ما، از منابع نفتی سرشارتر است. متاسفانه در طول تاریخ معاصر هنرمندان هیچ نگاهی به این كشور عزیز ندارند و این جای تاسف است." او به هنرمندان جوان سفارش می‌كند كه به فرهنگ خود فكر كنند و آثاری پدید آورند كه برخاسته از فرهنگ بومی باشد و راهكار دستیابی به این هدف را آزاد اندیشه از قید و بندهای مكتب‌های بیگانه می ‌داند و حتی بر این باور است كه : " ما باید برای رسیدن به یك شناسنامه ‌ی فرهنگی، آن قدر بدون گرافیك باشیم تا گرافیك خودمان را به وجود آوریم."
  البته شیوا فقط به كار بردن عناصر هنر ایرانی مانند شمسه و ترنج را در یك اثر هنری كافی نمی ‌داند، بلكه آن اثر باید بازتاب روح ایرانی باشد. به نظر او: "وقتی اثری دارای روح ایران باشد به آن می گویند گرافیك ایرانی. همان گونه كه وقتی دارای روح لهستانی یا آلمانی باشد به آن جا تعلق پیدا می ‌كند." او فرهنگ ایرانی را فرهنگ غیرمستقیم و رازآلود می‌داند و بر این باور است كه: " اگر در آثار هنرمند رمز و راز وجود داشته باشد بدون هیچ گونه موتیف ایرانی، آن اثر شرقی و به طبع ایرانی است." از سوی دیگر ممكن است در یك پوستر موتیف ایرانی یا خط ایرانی به كار رفته باشد، اما آن اثر ایرانی نباشد. چنان كه خود او مثال می ‌زند: "من یك پوستر دارم از یك گرافیست ژاپنی كه با كتیبه‌ای به خط ایرانی كار شده است اما هنوز هم این اثر بسیار ژاپنی است."
 نظر شیوا كسی كه طراحی نمی‌داند، نمی ‌تواند گرافیست خوبی باشد. او به هنرجویان سفارش می‌كند بسیار طراحی كنند و از همان آغاز به گرافیك رایانه‌ای روی نیاورند بلكه آن را به خدمت طراحی در بیاورند. شیوا پیش‌بینی می ‌كند كه غربی ‌ها كم كم رایانه را در كار گرافیكی كنار می ‌گذارند و می ‌گوید: " آن‌ها خودشان طراحی كامپیوتری را قبول ندارند و به افرادیی كه می‌نشینند رو به روی كامپیوتر و طراحی می ‌كنند به اصطلاح می ‌گویند: عروسك خیمه شب‌بازی. جالب اینجاست به تصاویری هم كه با این سیستم بیرون می‌آید می‌گویند: "فحشا‌ی تصویری". غرب در حالی كه خودش سازنده كامپیوتر است اما در حال حاضر كوشش می‌كند تا از آن فاصله بگیرد."

  نگاه شیوا به هنر اسلامی نیز بسیار نو و آموزنده است. او دلیل نزدیكی هنر اسلامی به ریاضیات و هندسه را حقیقت‌گرایی هنرمندان مسلمان می ‌داند. او در این باره می ‌گوید: " تصویر شما، خود شما نیست، تصویر شما دروغی از شما است. هر چقدر تصویر ماهرانه‌ تر باشد، دروغ ماهرانه ‌تری است. یك گل همان گل است، اما تصویرش نه. اما یك مربع همیشه مربع است و دیگر اشكال هندسی هم همین گونه است. به همین دلیل هنرمندان اسلامی رفتند سراغ عناصر بصری كه حقیقت دارد و این باعث شد هنر اسلامی، هندسی شود و حالا در غرب می ‌بینیم كه پس از هجوم فیگور طی قرن‌ های متمادی، در هنرهای تجسمی بالاخره به انتزاع رسیده‌ اند، یعنی چه بخواهیم و چه نخواهیم آن‌ها به انتزاع رسیدند، در صورتی كه هنر اسلامی از ابتدا چنین بود. برای مثال، میكل آنژ در خلق اثر «روز محشر» بر سقف كلیسای سیسیتن خدا را یك پیرمرد ریش‌دار نشان می ‌دهد، اما در هنر اسلامی خدا یك نقطه است كه این به ذهنیت امروزه ما نزدیكتر است و بنابراین هنر خالص‌تری است."
  تعریف شیوا از مدرنیته نیز متفاوت از دیگران است. به نظر او : " مدرنیته خشت آخری است كه باید روی خشت زیرین و با تكیه به آن نهاده شود. هر چند كه این خشت آخر، شكل و ماده و اندازه‌ ی خودش را داراست. تا طاقچه و سكو و زمینه ‌ای نباشد، گلدان شما چگونه ایستایی خواهد داشت؟ گلدان معلق هم محكوم به سقوط و تكه تكه شدن است. سنت و میراث هم مثل پدیده DNA به چگونگی حضور جسمی و روحی ما شخصیت می ‌دهند ." او افسوس می ‌خورد كه در جامعه ‌ی ما "گذشته" را مترادف "كهنگی" می دانند و می ‌گوید: " این شیوه از نگاه باید از اذهان محو شود. مادر كهنه نیست، مولوی كهنه نیست، مینیاتور كهنه نیست، خط و خطاطی كهنه نیست، آقا لطفعلی صورتگر شیرازی هم كهنه نیست، فرش هزار نقش ما هم كهنه نیست. سماور، حافظ و ابر و باد هم كهنه نیستند. این‌ها و خیلی چیزهای دیگر گوشت و استخوان و رگ و پی ما هستند. بازگشت به خودمان، بازگشت به كهنگی نیست. "

 او نمونه‌های خوبی از تازگی فرهنگ دیرین ایران دارد و از جمله گفته است: " ژرژ براك وقتی حروف و نوشته ‌ها را به عنوان فرم با تصویر همنشین كرد و پایه ‌های مكتب كوبیسم پی‌ریزی كرد، همان موقع گفت كه این تداخل تصویر و حروف را از دیر باز در مینیاتور های ایرانی یافته است و ما می‌دانیم بین این كشف ژرژ براك در مكتب كوبیسم و میراث‌های مینیاتوری ما دست كم 300 سال فاصله زمانی وجود دارد. پس باید به هوش باشیم و قدر میراث‌ هایمان را بدانیم. "


سپاس‌گذاری جهانیان

به روزگاری كه شیوا كار گرافیكی را آغاز كرد، گرافیك ایران تابع گرافیك لهستان بود. اما او همواره از خود می پرسید چرا می ‌گویند گرافیك لهستان، گرافیك ژاپن و نمی ‌گویند گرافیك ایران. از این رو تصمیم گرفت گرافیك ایرانی كار كند و برای نخستین بار از طغرانویسی و خط شكسته نستعلیق به عنوان یك عنصر گرافیكی در پوستر پنجمین جشن هنر شیراز بهره گرفت. شگفت این كه همین نوآوری او بسیار به چشم آمد، آوازه‌ ی او را در جهان فراگیر كرد و آن پوستر را به موزه‌ های آمریكا و اروپا فرستاد. هر چند شیوه‌ ی كار او در كشور خودش با بی ‌مهری برخی از هنرمندان رو به رو شد، اما زمانی كه در آمریكا بود با برگزاری نمایشگاه كوشید گرافیك ایرانی را به جهانیان معرفی كند و باز هم جای شگفتی است كه نا ایرانی ‌ها بسیار زودتر از ایرانی ‌ها به ارزش گرافیك ایرانی او پی ‌بردند.

هنگامی كه شیوا در دانشگاه پرت به فراگیری دانش گرافیك می ‌پرداخت، خود دانشگاه نمایشگاهی بزرگ از آثار او برگزار كرد. برای آن كه بازدید كنندگان آشنایی چندانی با ایران و هنر آن نداشتند، شیوا عكس‌هایی از كتاب "ایران پل فیروزه‌ای" اثر رولف بنی را به صورت اسلاید در نمایشگاه به نمایش گذاشت و هر جا كه نیاز بود به بازدید كنندگان توضیح می ‌داد كه در كدام پوستر از آجركاری یا نقش و نگار ساختمانی كه در اسلایدها می ‌بینند، بهره گرفته است. نمایشگاه بسیار پر شور بود و آوازه‌ ی آن در نیویورك پیچید تا این كه یك روز گروهی با دستگاه‌ های عجیب و غریب به نمایشگاه آمدند و صدای قباد را به عنوان یك هنرمند برجسته ضبط كردند تا با موشك و دستگاه‌ های ویژه به فضا بفرستند تا اگر در سیاره‌های دیگر حیات هوشمندی وجود داشته باشد، پیام نخبگان زمین را دریافت كنند.

انجمن بین المللی طراحان گرافیك (AGI)، كه در برنامه‌ ی تازه‌ ای 12 كتاب از آثار 12 طراح گرافیك برتر جهان را با عنوان استادان بزرگ بین المللی طراحی گرافیك (International Masters of Graphic Design) منتشر كرد، یك جلد را به قباد شیوا اختصاص داد. این كار كه حتی برای خود شیوا نیز شگفت ‌انگیز بود باعث شد كه شیوا با دفتر آن انجمن تماس بگیرد و دلیل گزینش خودش را به عنوان یكی از 12 استاد برتر گرافیك معاصر جهان بپرسد. چنین پاسخ شنید: "كارهای شما هویت مستقل و خاص دارد و شاخص گرافیك ایران است." آری، شیوا به هدفی كه از سال‌ های جوانی پی ‌گرفته بود، دست یافت، چرا كه می ‌خواست در كنار گرافیك آلمان، گرافیك لهستان و گرافیك ژاپن، از گرافیك ایران نیز سخن به میان آید.


شیوا در نگاه هنرمندان

  علی‌اصغر محتاج، نقاش و طراح گرافیك، یكی از پوستر های اركستر مجلسی رادیو تلویزیون ایران را كه در آن یك ویولون سل تكیه كرده بر صندلی با رنگ‌ هایی در هم پیچیده و بسیار لطیف نمایش داده شده است "لبخند ژكوند" قباد شیوا می‌داند.

  لیلی گلستان، نویسنده و مدیر گالری گلستان، نیز همین پوستر را بسیار زیبا و هوشمندانه و دوست داشتنی می داند و سنتی و مدرن بودن كار های شیوا را این گونه بیان كرده است: " كارهایش به همان اندازه سنتی ‌اند كه مدرن اند. از عناصر سنت مثل درخت سرو، گل سرخ، خوشنویسی و گل و مرغ استفاده ‌ی مدرن می‌كند و چه بجا. پس من ایرانی قرابت زیادی با اثر حس می ‌كنم و اوی غیر ایرانی هم رنگ و بوی اینجایی را خوب متوجه می شود."

  پرویز كلانتری، نقاش، اثر پذیری قباد شیوا را از فرهنگ ایرانی این گونه بیان كرده است:"من با چشم خودم او را دیدم كه روی فرشی كه قالیچه‌ ی حضرت سلیمان نبود بر فراز شهر به پرواز درآمد و در پروازش به انگلستان و فرانسه و آمریكا رفت و سر از نشریات بین المللی گرافیك درآورد. همان فرش خوش نقش و نگاری كه همه‌ ی عمرش از سال‌های كودكی تا هنوز هم روی آن می ‌خوابد و نقش خواب ‌هایش را روی پوستر ها برای ما تعریف می ‌كند."

  علی خسروی، طراح گرافیك، از نقش قباد شیوا در وارد كردن خط فارسی و موتیف‌ های سنتی در طراحی گرافیك مدرن ایران چنین گفته است: " آن سال‌ها هنرمندان گرافیك با تصور مدرن شدن و مدرن بودن، عناصر تصویری سنتی را كنار گذاشته بودند. شیوا با نگاهی دوباره و مدرن از این عناصر تصویری استفاده كرد. از خط نستعلیق برای ساختن چند پوستر به بهترین شیوه استفاده برد، كاری كه بعدها بسیاری از هنرمندان از آن تقلید كردند."

  كیوان سپهر، نویسنده و ناشر، این نوآوری شیوا را این گونه بیان كرده است: " شیوا پس از آن كه برای نخستین ‌بار در سال 1350 ابتكار به كارگیری خط شكسته نستعلیق فارسی را نه به عنوان عاملی فرعی و فقط اطلاع‌ رسان، بلكه به سبب استفاده از توان گرافیكی و تصویری آن در یك اثر هنری كاربردی به خود اختصاص داد، این نگاه را همچنان پی ‌گرفت و از انرژی و جوانی تنیده در تن بازمانده‌ های هنر باستانی و قدیم ایرانی، كه به ظاهر پیر و كهنه می‌نماید، بهره جست."

  محسن احتشامی، طراح گرافیك، مشخص‌ترین بخش فعالیت حرفه ‌ای قباد شیوا را طراحی پوستر می‌داند و در این باره گفته است: " با وجود سفارش‌ های متفاوت و موضوع‌ های گوناگون طی سال‌ها، استمرار یك حركت پی ‌گیرانه و قابل لمس در كار هایش هویدا ست. رنگ نكته ‌ی فراموش نكردنی كارهای اوست ... با وجودی كه موضوع بسیاری از پوستر های دهه‌ی 1350 قباد شیوا فرا منطقه‌ای است، اما استفاده از طرح ‌های آزاد و كاربرد پاره‌ای نمادهای ایرانی همچون كار با جوهرهای رنگی به مرور پوسترهای این دوره را را بومی‌تر و تغزلی‌تر كرده است."

  آیدین آغداشلو، نقاش و طراح گرافیك، شیوه‌ ی خاص كار های شیوا را این گونه بیان كرده است: " شیوه كارش چنان واضح و مشخص است كه بی ‌تماشای امضای كارهایش راحت می ‌فهمیدی كه كار اوست و نگاهش به خوشنویسی سنتی ایرانی، به‌ویژه خط شكسته نستعلیق، او را در میان بنیادگذاران گرافیك معاصر ایران شاخص و خاص كرد."

  لئوناردو دسونولی درباره‌ ی آثار شیوا گفته است: " من به تازگی طراحی گرافیك ایران را كشف كرده‌ام. در آن یك شگفتی زیبا و نیرو‌ بخش و نفسی ناگهانی حضور دارد. در دنیای مغلوب پندار های غربی، ما نیاز به همتایی داریم كه ریشه در رسم و سنت خود داشته باشد. آثار شیوا به طور عمیق بر آمده از ذائقه‌ پارسی است."

جوایز و شرکت در مسابقات :

1348: برنده مسابقه طراح پوستر براى سومین جشن هنر شیراز
1353: برنده مسابقات مختلف در طراحى پوستر براى فستیوال هاى هنرى در ایران
1354: برنده مسابقه طراحى آرم براى سندیكاى گرافیست هاى تهران
1357: مدال و دیپلم براى طراحى پوستر از بى ینال بین المللى گرافیك برنو در چكسلواكى
1358: جایزه اول در مسابقه طراحى محیطى - نیویورك
1359: برنده اول در مسابقه طراحى آرم براى بخش هنرى المپیك ورزشهاى زمستانى در نیویورك Lake Placid
 و همچنین ورود در كتاب ( who S who in Graphic World)، شماره دوم - سال انتشار ۱۹۸۲ و شماره سوم ۱۹۹۴ - سوئیس
1376: منتخب طراحی آرم برای انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران
1380: پوستر منتخب برای برگزاری هفتمین دوسالانه گرافیک ایران
138۲: دیپلم افتخار برای پوستر فلسطین در اولین دو سالانه‌ی بین‌المللی پوستر جهان اسلام

آثار چاپ شده در سطح بین المللى:

1353: مجله Novoum - آلمان
1354: كتاب سالیانه Modern Publicity - آلمان
1355: كتاب Graphic Poster - سوئیس
1356: مجله Designe - ژاپن (۴ اثر)
1357: مجله Project - لهستان و همچنین كتاب سالیانه تخصصى گرافیك Modern Publicity در لندن (۲ اثر)، چاپ آثار در جلد دوم و سوم كتاب (هوز هواین گرافیك)