گرافیک محیطی: ساختمان ها و تابلوها - قسمت دوم


گرافیک محیطی: ساختمان ها و تابلوها - قسمت دوم

مقاله ای با موضوع گرافیک محیطی


تابلوها از نظر نوع کاربرد دو نوع هستند:
1. تابلوی بیرونی  Outside Signage
2. تابلوهای داخلی  Inside Signage

1. تابلوهای بیرونی می تواند شامل موارد زیر باشد::
تابلوهای راه نما در محوطه ی بیرونی (تصویر 52 )
                                                                             تصویر52


تابلوهای سردر ورودی ( تصویر 53 )

                                                                             تصویر53

تابلوهای استنددار ( تصویر 54 )

                                                                             تصویر54

2. تابلوهای داخلی نیز شامل موارد زیر است:
تابلوهای راه نما برای قسمت های مختلف ساختمان ( تصویر 55 )

                                                                             تصویر55

تابلوهای راه نما در سرسرای هم کف ساختمان ( تصویر 56 )

                                                                             تصویر56

موارد دیگر تابلونویسی شامل موارد زیر است :
1. ویترین نویسی (Window Lettering )
2. سایه بان نویسی (Awning)
3. پارچه نویسی (Banner)

ویترین نویسی: تقریباً تمامی فروشگاه ها و مغازه ها دارای ویترین هستند ونیز، بسیاری از ساختمان ها که دارای پنجره و یا نماهای شیشه ای مناسبی برای این منظور هستند.
در دهه های پیش، بر روی شیشه ی ویترین مغازه، نوشته ها را از پشت و به صورت وارونه نویسی و به وسیله ی قلم مو و رنگ انجام می دادند.
در حال حاضر این کار به وسیله ی سولیفون های رنگی پشت چسب دار انجام می شود که با دست و یا به وسیله ی کاترپلاتر (Cutter Plotter ) بریده و بر روی شیشه چسبانیده می شود. ( تصویرهای 57 تا 60 )

   تصویر57 : درست                                                            تصویر 58 : درست

   تصویر59 : اشتباه                                                            تصویر 60 : اشتباه

نوع دیگر سندبلاست کردن (Sandblast ) است که طرح یا نوشتار بر روی شیشه حک می شود و جلوه ی خاص خود را دارد . ( تصویرهای 61 و 62 )

   تصویر61                                                            تصویر 62

سایه بان نویسی : فروشگاه ها و مغازه ها، هتل ها و رستوران ها معمولاً دارای سایه بان هایی هستند. روی لبه ی سایه بان یا روی سقف سایه بان ها محل مناسبی برای تابلونویسی است . گاه این سایه بان ها چنان مناسب برای تابلونویسی هستند که عملاً جای هر گونه تابلویی را می گیرند و همان نوشته هایی که بر روی سایه بان است، به منزله ی تابلو به کار می رود.
لبه ی سایه بان باریک است و مساحت کمی دارد و اندازه ی نوشته ها باید مناسب با این سطح به کار رود. جنس سایه بان ها معمولاً برزنت و یا مشمع است. ( تصویرهای 63 تا 65 )

                                                                             تصویر63

   تصویر64                                                            تصویر 65

پارچه نویسی : گاه در مواردی ساختمان هایی مانند موزه ها، نگارخانه ها، نمایشگاه ها ، فروشگاه های بزرگ و ... ممکن است به صورت فصلی و موقت از بنر (Banner) استفاده کنند که بعد از مدتی قابل تعویض یا برداشتن است و مناسبت خاصی را در زمانی معین به اطلاع می رساند. بنرها معمولاً از بدنه ی ساختمان در اندازه هایی تقریباً بزرگ و چشم گیر، آویخته می شوند و از جنس برزنت یا مشمع هستند و ماتریال های جدید آن قابل چاپ کردن است . ( تصویرهای 66 تا 68 )

                                                                             تصویر66

   تصویر67                                                            تصویر 68

پارچه نویسی در ایران به صورتی که فعلاً باب شده است، اشکالات زیادی دارد که قابل بررسی است. یکی از خصوصیات پارچه نویسی، موقتی بودن آن است. در صورتی که در مواردی پارچه هایی از ساختمان هایی آویخته شده که سال هاست باد و باران و آفتاب خورده و لکه های زشتی بر سطح ساختمان و معابر عمومی است. ( تصویرهای 69 و 70 )

   تصویر69                                                            تصویر 70

بعضی از مغازه ها به علت ارزان بودن پارچه نویسی، عملاً آن را به جای تابلوی اصلی نصب می کنند و بر ناهنجار های بصری شهر می افزایند. رسم دیگری هست که یکی دو دهه است باب شده و آن پارچه نویسی و نصب آن بر دیوارهای منازلی است که یا کسانی از آنان فوت کرده و یا از زیارت برگشته اند. گاه 20 تا 30 عدد از این پارچه ها با گرافیکی بسیار زشت در کنار هم بر دیوار نصب شده و منظره ی هولناکی را در منظر شهری پدید می آورد این ها عادات بی ریشه و هویتی است که باید با آن مبارزه شود.
سایت پرشین جی اف ایکس شما را به دیدن ادامه ی مقاله دعوت می نماید.
بخضی دیگر تابلوها و علائم راهنمای شهری است که به منظور اطلاع رسانی و هشدار به رانندگان و عابرین طراحی می شود و خود بر دو نوع است:

1. تابلوهای علائم راهنمایی و رانندگی (Traffic Signs ) :
که خود از استانداردی بین المللی برخوردار است. این تابلوها عمولاً از پیکتوگرام ها تشکیل شده و به ندرت از نوشتار در آن استفاده می شود. این گونه تابلوها در کنوانسیون بین المللی ژنو به تصویب رسیده و تمامی کشورها ملزم به استفاده از این تابلوها به همان گونه ای که طراحی شده اند ، هستند و دخل و تصرف درآن ها جایز نیست . ( تصویر 71 )

                                                                             تصویر71

2. تابلوهای راهنمای شهری: شامل تابلوهای نام خیابان ها، کوچه ها، میادین و تابلوهای مسیریاب ( Path Finder ) است که متأسفانه به جز در شهر تهران که این گونه تابلوها از استاندارد مطلوبی برخوردارند، در دیگر شهرها درست و بر مبنای اصول طراحی به آن پرداخته نشده است. اصول طراحی تابلوهای راهنمای شهری مبحثی است که باید جداگانه به آن پرداخت . ( تصویرهای 72 تا 77 )

                                                                   تصویر72 : شیراز،اشتباه

                                                                   تصویر73 : تهران،اشتباه

                                                                   تصویر74 : شیراز،اشتباه

                                                                   تصویر75 : تهران، درست

                                                                   تصویر76 : لندن،درست

                                                                   تصویر77 : پاریس،درست

نتیجه گیری
متأسفانه در ایران با نگاهی به منظر شهری متوجه خواهید شد که درصد بالایی از تابلوها دچار نابسامانی و ناهنجاری شدیدی است. این امر یک تخصص حرفه ای است که باید با همکاری طراح گرافیست، معمار و تابلوساز به گونه ای صحیح ساماندهی شود. ارگان های ذیربطی چون انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران، سازمان نظام مهندسی ساختمان، سازمان زیباسازی شهرداری و اتحادیه ی صنف تابلوسازان باید با نشست های مستمری که با همدیگر دارند، فکری به حال این معضل نمایند.
تابلوها در معابر عمومی حجم بسیار زیادی را اشغال می کنند و شایسته ی آن است که در طراحی و نظم و ترتیب آن ها دقت بیشتری اعمال شود. در غیر این صورت شهرهای ما همچنان زشت خواهد بود و شهروندان نیز مجبور به تحمل این همه زشتی خواهند شد.
به امید آن که این نوشته در حد یک تحقیق باقی نماند و مراجع ذیصلاح با بهره گیری از دانش و مهارت اهل فن، در بهسازی محیط زیست شهری اقدام نمایند.
نکات و ظرایف مربوط به طراحی تابلو بسیار گسترده تر از این مقاله است. امیدوارم که بتوان در آینده بیشتر به جزئیات این قضیه پرداخت.

  محقق : سید احمد رضا (فرزاد) حسن زاده